Παιχνιδοποιημένες μεθοδολογίες μουσείων για την απόκτηση αριθμητικών, στοιχειωδών και εγκάρσιων δεξιοτήτων για αναλφάβητους ενήλικες
Το 2018, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τη σύσταση σχετικά με τις βασικές ικανότητες για τη δια βίου μάθηση και αναγνώρισε τη σημασία της απόκτησης των εν λόγω ικανοτήτων για τη διατήρηση του σημερινού βιοτικού επιπέδου και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Το Πλαίσιο Αναφοράς αποτελείται από 8 βασικές ικανότητες, οι οποίες αποτελούν θεμελιώδη προϋπόθεση για την ευημερία του ατόμου, καθώς και για τη συνεχή κοινωνική ανάπτυξη και συμμετοχή.
Στο έργο Numeric[All], στοχεύουμε να βελτιώσουμε και να επεκτείνουμε την προσφορά ευκαιριών μάθησης υψηλής ποιότητας, προσαρμοσμένων στις ανάγκες των ατόμων με χαμηλές δεξιότητες, μέσω της ανάπτυξης παιχνιδοποιημένων, μη τυπικών μαθηματικών εργαλείων, που αποτελούνται από τα στοιχεία ενός φορητού μουσείου, με απώτερο στόχο την καλλιέργεια και την ενίσχυση των βασικών εκπαιδευτικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων των αναλφάβητων ενηλίκων σπουδαστών. Η εκπαίδευση και η κατάρτιση ενηλίκων βρίσκονται σήμερα ψηλά στην ατζέντα της ΕΕ, τόσο όσον αφορά στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και ένταξης των ενηλίκων όσο και στην προώθηση των βασικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων ΤΠΕ/ψηφιακών/STEM σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ενώ η ικανότητα να διαβάζει κανείς ένα κείμενο ή να υπολογίζει τα μηνιαία έξοδά του μπορεί συχνά να θεωρείται δεδομένη, για πολλούς Ευρωπαίους δεν είναι τόσο απλό. Οι δυσκολίες στον αλφαβητισμό και την αριθμητική έχουν αντίκτυπο σε όλες τις γενιές και στα δύο φύλα, με 1 στους 5 να έχει ανεπαρκείς δεξιότητες ανάγνωσης σε 55 εκατομμύρια ενήλικες στην ΕΕ (PIAAC 2015). Περίπου 20-25 % των Ευρωπαίων ενηλίκων ηλικίας 16-65 ετών έχουν χαμηλά επίπεδα αλφαβητισμού και αριθμητικών δεξιοτήτων, γεγονός που τους καθιστά λιγότερο πιθανό να μάθουν ή να συμμετάσχουν πλήρως στην ψηφιακά καθοδηγούμενη οικονομία και κοινωνία. Επιπλέον, το 24% του πληθυσμού της ΕΕ βρίσκεται στο επίπεδο 1 ή κάτω από αυτό στην αριθμητική (στην πενταβάθμια κλίμακα) (European Basic Skills Network, 2014).
Καθορισμός των βασικών όρων του έργου
Σύμφωνα με την ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου της ΕΕ για τον αλφαβητισμό (2012), ο όρος “αλφαβητισμός” στο παρόν έργο διακρίνεται σε βασικό και λειτουργικό αλφαβητισμό. Η “βασική γραμμή” είναι η ικανότητα ανάγνωσης και γραφής σε επίπεδο που επιτρέπει την αυτοπεποίθηση και τη βελτίωση. Ο “λειτουργικός” είναι η ικανότητα ανάγνωσης και γραφής σε επίπεδο που επιτρέπει την ανάπτυξη και τη λειτουργία στην κοινωνία. Ο “αριθμητικός αλφαβητισμός”, σύμφωνα με το PIAAC, είναι η “ικανότητα πρόσβασης, χρήσης, ερμηνείας και επικοινωνίας μαθηματικών πληροφοριών και ιδεών, προκειμένου να συμμετέχουν και να διαχειρίζονται τις μαθηματικές απαιτήσεις μιας σειράς καταστάσεων στην ενήλικη ζωή” (OECD, 2012). Οι ενήλικες με δυσκολίες στον αλφαβητισμό και την αριθμητική μπορεί να νιώθουν ντροπή για τις ελλείψεις τους, γεγονός που οδηγεί σε μαθησιακή φοβία, απομόνωση, στιγματισμό και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Επιπλέον, οι ενήλικες με χαμηλή ειδίκευση αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση ή/και διατήρηση εργασίας, γεγονός που οδηγεί σε υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας, κοινωνικό αποκλεισμό και περιορισμένη πολιτική συμμετοχή. Οι φτωχοί και απομονωμένοι γονείς επηρεάζουν τους νέους μέσω της μειωμένης ικανότητας να υποστηρίξουν τη σχολική εκπαίδευση των παιδιών τους. Ο αλφαβητισμός και η αριθμητική επηρεάζουν επίσης την υγεία του ατόμου, καθώς καταγράφονται προβλήματα υγείας και υψηλότερη θνησιμότητα λόγω της έλλειψης κατανόησης ως προς τη θεραπεία του ατόμου ή της περιορισμένης συμμετοχής σε τακτικές εξετάσεις. Επιπλέον, οι ενήλικες με χαμηλά προσόντα έχουν τις λιγότερες πιθανότητες να αναβαθμίσουν τις δεξιότητές τους και να ακολουθήσουν κάποιο πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης ενηλίκων (OECD, 2012), με αποτέλεσμα να παγιδεύονται σε μια στάσιμη κατάσταση, στηριζόμενοι συχνά σε κοινωνικές παροχές. Ο αλφαβητισμός και η γνώση αριθμητικής στους ενήλικες πληθυσμούς αποτελούν βασικές ικανότητες για την υποστήριξη της ζωής όλων των πολιτών και συμβάλλουν στην ανάπτυξη των οικονομιών και των κοινωνιών σε όλο τον κόσμο (UNESCO, 2020).
Γιατί αυτό το έργο;
Εξαιτίας όλων όσων αναφέρθηκαν παραπάνω, το έργο Numeric[All] σκοπεύει να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις των ενηλίκων σε βασικές ικανότητες, παρέχοντας στους εκπαιδευτές ενηλίκων και στα κέντρα δια βίου μάθησης σύγχρονα εργαλεία για τη δημιουργία ενός παιχνιδοποιημένου κινητού μουσείου που αποτελείται από μη τυπικά, τρισδιάστατα (3D) μαθηματικά εργαλεία, τα οποία στοχεύουν στην ανάπτυξη και ενίσχυση βασικών επαγγελματικών δεξιοτήτων για αναλφάβητους ενήλικες. Το έργο αυτό λαμβάνει επίσης υπόψη την στροφή που παρουσιάζεται σε παγκόσμια κλίμακα προς πλούσια τεχνολογικά περιβάλλοντα, συνδυάζοντας τον αλφαβητισμό και την αριθμητική με την ψηφιακή εκπαίδευση, μέσα από έναν παιγνιώδη και ουσιαστικό τρόπο που διατηρεί τα κίνητρα των εκπαιδευομένων υψηλά καθιστώντας τη μάθηση πιο ελκυστική.
Οι γενικοί στόχοι του Numeric[All] είναι οι εξής:
- Ανάπτυξη μιας κουλτούρας απόκτησης βασικών ικανοτήτων και καινοτομίας μεταξύ αναλφάβητων ενηλίκων
- Παροχή ενός καινοτόμου, παιχνιδοποιημένου, μη τυπικού μαθηματικού μοντέλου με θεωρητικές και πρακτικές μεθόδους που θα παρακινήσει τους εκπαιδευτές ενηλίκων στις ΜΚΟ να αφοσιωθούν στην δια βίου μάθηση
- Ενίσχυση της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών και καλών πρακτικών μεταξύ διαφορετικών περιοχών της Ευρώπης.
- Υποστήριξη της ανάπτυξης της ΕΕ ως μια κοινωνία της γνώσης.
- Υποστήριξη της δημιουργίας σχετικού περιεχομένου ηλεκτρονικής μάθησης για τη διδασκαλία και τη μάθηση στις τοπικές γλώσσες και ταυτόχρονη υποστήριξη των διαδικασιών για την ενσωμάτωση και την αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών, καθιστώντας το περιεχόμενο της ηλεκτρονικής μάθησης διαθέσιμο με ανοιχτή αδειοδότηση.
Τι επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε στο Numeric[All];
Στο πλαίσιο αυτού του έργου, σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε διάφορα αποτελέσματα, τα οποία θα είναι διαθέσιμα στα αγγλικά και σε τέσσερις γλώσσες της σύμπραξης (γαλλικά, ισπανικά, ελληνικά και πορτογαλικά).
- Μεθοδολογικός οδηγός για το Numeric[All]: Οδηγός που περιγράφει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και τα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς των αναλφάβητων ενηλίκων στις χώρες εταίρους, καθώς και τις βέλτιστες πρακτικές για την απόκτηση βασικών ικανοτήτων και τις επικρατούσες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, βασισμένες σε παιχνιδοποιημένες εμπειρίες και μη τυπικές διαδικασίες
- Το παιχνιδοποιημένο φορητό μουσείο για αναλφάβητους ενήλικες: 16 σχέδια εξατομικευμένων πρακτικών εκθεμάτων για αναλφάβητους ενήλικες, συνοδευόμενα από κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους μαθησιακούς στόχους, τις αποκτηθείσες δεξιότητες κ.λπ.
- Ενότητα STEM για την τρισδιάστατη μοντελοποίηση με ένα αυτοσχέδιο εργαλέιο δημιουργίας: Ενότητα 20 ωρών μαζί με ένα μη τυπικό εργαστηριακό εγχειρίδιο για την παράδοση της ενότητας από οργανισμούς δια βίου μάθησης και ένα αυτοσχέδιο εργαλείο δημιουργίας για το σχεδιασμό και τη συναρμολόγηση των 16 διαδραστικών εκθεμάτων
- Το ηλεκτρονικό βιβλίο Numeric[All]: Ηλεκτρονικό βιβλίο για την αξιοποίηση των εκθεμάτων που περιέχει 16 ειδικά διαμορφωμένα φύλλα εργασίας, 16 ειδικά διαμορφωμένα σχέδια μαθήματος και 4 σύντομα βίντεο
Το έργο Numeric[All] αναμένεται να διαρκέσει δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων θα σας ενημερώνουμε για την εξέλιξή του, οπότε μείνετε συντονισμένοι για περισσότερα!
Παραπομπές:
European Commission, Directorate-General for Education, Youth, Sport and Culture, Key competences for lifelong learning, Publications Office, 2019, https://data.europa.eu/doi/10.2766/291008
European Commission, Directorate-General for Education, Youth, Sport and Culture, EU high level group of experts on literacy: final report, September 2012, Publications Office, 2014, https://data.europa.eu/doi/10.2766/34382
European Basic Skills Network (2014) Policy Brief Make it count: Changing the way we think about numeracy, May 2014. http://www.basicskills.eu/wp-content/uploads/2014/05/EBSN-Numeracy-Briefer-than-Brief-Policy-paper_digital-version.pdf
Gal, I., & UNESCO Institute for Lifelong Learning (UIL). (2020) Adult numeracy: assessment and development.
OECD (2012), Literacy, Numeracy and Problem Solving in Technology-Rich Environments: Framework for the OECD Survey of Adult Skills, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/9789264128859-en.
OECD (2019), Skills Matter: Additional Results from the Survey of Adult Skills, OECD Skills Studies, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/1f029d8f-en.